عناصر تشکیل دهنده فضا و عوامل تاثیرگذار آن

 

 

 

قبل از هر چیز باید چند کلمه را تعریف کنیم:

عوامل: واقعیت ها و اطلاعاتی هستند که در فضا تاثیر کرده، نوع و ویژگی های آن را تعریف می کنند.

مانند: عامل فرهنگ، اعتقاد، سیاست، اقتصاد، برنامه و …

عناصر: اجزاء و موادی هستند که از طریق حواس قابل درک بوده و عمدتا قابل اندازه گیری ثابت یا متغیر هستند. مانند: عناصر بصری، سمعی، بویایی و … .

فضا مجموعه ای از عوامل و عناصر است که شرایطی را برای ایجاد نوعی زندگی فراهم می آورد. با تغییر هر عامل یا عنصری، فضا می تواند به طور محسوس یا نامحسوس تغییر کند. فضا مانند موجودی زنده است و صفات و حالات انسان را به خود می گیرد. برای مثال ما صحبت از فضای شاد، غمگین، سنگین، با وقار، محترم، عصبی، راحت، دلگیر و دلباز می کنیم. اگر تصمیم گرفته شود در هر محله ای بهترین آزمایشگاه یا بهترین فضای تدریس تاریخ و جغرافیا با بهترین امکانات و معلمینی ساخته شود و بعضی دروس بجای آنکه همه در یک کلاس تدریس شود، بنا به نیاز مدارس در ساختمانهای جدید که بمنظور تدریس همان دروس آماده شده اند ارائه شوند، فضای ارائه آن دروس تخصصی نسبت به قبل تفاوت خواهد کرد. علت تفاوت عامل ایجاد فضای جدید و برنامه جدید و عناصر لازم برای ایجاد فضای مناسب آن درس خواهد بود.

 

فضای پر، فضای بین

ساختمان ها در شهر فضای پر محسوب می شونداما خودشان در داخل، فضای بین و فضای پر دارند.

فضاهای پر معمولا ثابت هستند و محدوده و شکل و اندازه و تا حدودی نوع فضا را معین می کنند. اما فضاهای بین معمولا” انعطاف پذیر هستند. زندگی در این فضا جریان دارد، تغییرات و جابجایی ها در این فضا صورت می گیرد. اگرچه فضای پر در کیفیت فضای کل بسیار موثر است، اما فضای بین می تواند کیفیت فضا را کاملا” تغییر دهد.

برای مثال اگر صندلی ها و میزهای کلاس را برداریم و بجای آن فرش پهن کنیم و عده ای خارجی را در آن سکنا دهیم، فضا تبدیل به فضای جدیدی خواهد شد.

اگر در میدانی قدیمی، در وسط آن ساختمان بلند مرتبه بسازیم، فضا کاملا” تغییر می کند.

اگر مبلمان یا تزئینات فضایی تغییر کند، اگر رنگ دیوارها یا رفتار آدم های فضای بین، هوا، صدا و گرما یا سرما تغییر کند، فضا تغییر خواهد کرد.

 

عناصر تشکیل دهنده فضا و عوامل تاثیرگذار آن

منبع: تحریریه معمارسرا